اطلاع از ابعاد آسانسور و نحوه محاسبه ابعاد آسانسور از موارد مهم در زمان طراحی و خرید می‌باشد. برای مثال بسیاری از مالکان ساختمان‌های فاقد آسانسور بدلیل محدودیت فضا می‌خواهند بدانند حداقل ابعاد آسانسور چقدر است؟ طراحی آسانسورها باید طبق اندازه و ابعاد مشخصی انجام شده و همچنین این طراحی باید بر مبنای استاندارد ابعاد آسانسور باشد تا هم بتواند تائیده‌های لازم را دریافت نموده و هم ایمنی مسافرین را فراهم نموده و از بروز حوادث احتمالی و خسارات جلوگیری شود. باید گفت که ابعاد اسانسور برای مهندسان معمار، دارای اهمیت زیادی می‌باشد.
در این مقاله اطلاعات مفیدی را در خصوص مقایسه ابعاد آسانسور های مختلف از جمله ابعاد آسانسور خانگی هیدرولیکی و کششی و همچنین کوچکترین ابعاد آسانسور ارائه داده و نحوه محاسبه ابعاد آسانسور 2 نفره، 4 نفره و 6 نفره را بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
ابعاد آسانسور یا ظرفیت نامی
ابعاد آسانسور در حقیقت تابع ظرفیت نامی آن می‌باشد. حداکثر بار مجاز، ظرفیت نامی اسانسورها را برای آن‌ها مشخص می‌کند. لازم به ذکر است که وزن کابین و سایر تجهیزات برای محاسبه ابعاد استاندارد آسانسور و ظرفیت نامی آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود.
ظرفیت اسانسورها یا به صورت وزن بار بر اساس واحد کیلوگرم و یا بر اساس تعداد مسافرانی که می‌توانند بصورت همزمان از آن استفاده کنند محاسبه و عنوان میشود. معمولا وزن متوسط هر مسافر بصورت میانگین، ۷۵ کیلوگرم تخمین زده میشود. این مقدار برای اسانسورهای دو نفره در حدود ۹۰ کیلوگرم و برای اسانسورهای یک نفره ۱۰۰ کیلوگرم می‌باشد.
ابعاد آسانسور در پلان
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، ابعاد آسانسور در پلان دارای اهمیت زیادی برای مهندسان طراح معمار و طراح سازه ساختمان می‌باشد. در واقع علت اهمیت ابعاد اسانسور در پلان، جانمایی چاه آسانسور در نقشه ساختمان می‌باشد. ملاک ابعاد چاه آسانسور نیز، آهنکشی آسانسور می‌باشد. زیرا طول و عرض چاه باید بزرگتر از فضای مورد نیاز برای آهنکشی باشد. به هر جهت دو نکته مهم در تعیین اندازه استاندارد آسانسور در پلان، اندازه کابین و جانمایی آن می‌باشد.
ابعاد آسانسور مقررات ملی ساختمان (مبحث 15)
در مبحث 15 مقررات ملی ساختمان، بصورت کامل در خصوص آخرین استانداردهای ابعاد آسانسور توضیح داده شده است.
در توضیحات ابعاد آسانسور مبحث 15 برای برخي از آسانسورها تا سرعت 5/2 متر بر ثانيه را آورده و گفته شده برای سرعت‌های بالاتر باید از شرکت‌های ضیلاح مشاوره دریافت گردد. همچنین سرعت 4/0 متر بر ثانیه برای آسانسورهای هیدرولیک و سرعت 6/1 و 5/2 متر بر ثانیه برای آسانسورهای کششی در نظر گرفته شده است.
در بررسی اندازه آسانسور مبحث 15 مقررات ملی، ظرفیت‌های 300، 375 و 400 کیلوگرم فقط برای انتقال مسافرین در نظر گرفته شده و ظرفیت 600 کیلوگرم برای جابجایی افراد با صندلی چرخ‌دار و ظرفیت 1000 کیلوگرم برای ساختمان‌ها و بیمارستان‌ها با دسته‌های قابل جدا شدن کاربرد دارد.
آسانسورهای 1600 و 2000 کیلوگرم برای جابجایی تخت بیمارستانی به همراه افراد و وسایل پزشکی کاربرد دارد.
حداقل ابعاد آسانسور مسکونی
کوچکترین ابعاد آسانسور مسکونی باید متناسب با اندازه چاله آسانسور باشد. جهت دستیابی به کوچکترین ابعاد آسانسور عرض ۱۴۰ سانتیمتر و طول ۱۶۰ سانتیمتر بهترین اندازه می‌باشد. بر مبنای این طول و عرض، حداقل ابعاد چاه آسانسور نیز 160 * 200 سانتی متر در نظر گرفته خواهد شد.
از دیگر موارد مهم در بحث اندازه آسانسور؛ ابعاد در آسانسور یا بازشوی آن می‌باشد. ابعاد آسانسور با قابلیت نصب در فضاهای محدود بخصوص در ساختمان‌هایی که کوچک بوده و کمبود فضا دارند، اهمیت فراوانی دارد. از این رو حداقل ابعاد در آسانسور، 80 سانتیمتر باید باشد.
ابعاد چاه آسانسور
ابعاد چاه اسانسور با ابعاد کابین ارتباط مستقیم داشته و بر اساس ابعاد کابین آسانسور تعیین میشود. با توجه به اینکه کابین داخل چاه جابجا میشود، واضح است که ابعاد چاله آسانسور و کابین باید متناسب با یکدیگر باشند.
ابعاد کابین آسانسور
بر اساس مطالب بیان شده در بالا، ابعاد کابین آسانسور تابع ظرفیت نامی آن است. ظرفیت آسانسور نیز طبق پارامترهای گوناگونی مانند مکان نصب آسانسور، نوع کاربری ساختمان و میزان استفاده افراد و درخواست کارفرما تعیین میگردد. منظور از ابعاد کابین اسانسور، فضای داخل کابین می‌باشد. ضلعی از کابین که درب کابین در آن ضلع واقع شده، عرض کابین و ضلع دیگر آن، عمق کابین نامیده میشود. بدیهی است که مساحت کابین از ضرب عمق در عرض بدست می‌آید.
ارتفاع کابین آسانسور
یکی از موارد مهم در زمینه ظرفیت و اندازه آسانسور، ارتفاع کابین آسانسور می‌باشد. ارتفاع کابین اسانسور بر اساس استاندارد آسانسور در حدود ۱۹۵۰ میلی‌متر می‌باشد. همچنین ارتفاع ورودی اسانسور نیز باید حداقل ۱۹۵۰ میلی‌متر باشد.
این ابعاد باید در تمام قسمت‌های کابین یکسان بوده و نباید به هیچ دلیلی ارتفاع کابین از این مقادیر کاهش یابد. برای مثال انجام تزئینات کابین آسانسور در سقف و یا کف کابین از جمله نورپردازی کابین و موارد اینچنینی باید بگونه‌ای باشد که ارتفاع کابین کمتر از مقادیر ذکر شده، نشود.
نحوه محاسبه ابعاد اسانسور
برای محاسبه ابعاد آسانسور، باید عمق و عرض آسانسور را در نظر گرفت. در واقع ابعاد از حاصلضرب عمق و عرض آن به دست می‌آید. همچنین باید به اندازه درب آسانسور هم با توجه به ظرفیت آن توجه شود.
تعیین عرض و عمق کابین با توجه به ظرفیت آن انجام میشود. در واقع متخصصان باید با توجه به میزان رفت و آمدها و نوع کابری مکان مورد نظر، آسانسوری با ظرفیت مناسب طراحی کرده و بر اساس این ظرفیت، عمق و عرض آن را هم مشخص نمایند.
همچنین باید در هنگام محاسبه ابعاد آسانسور هیدرولیکی، از ظرفیت و ابعاد اضافی برای آن خودداری نمایند تا از هزینه‌های اضافی جلوگیری شده و هم باعث نشود که به علت ابعاد بزرگ، برای حمل بار از آن‌ها استفاده نمایند.
جدول ابعاد کابین و چاه آسانسور
| ظرفیت | کاربری | مساحت | ابعاد کابین (عمق × عرض) | ابعاد چاه (عمق × عرض) |
|---|---|---|---|---|
| 4 نفره (320 kg) | مسافربر | 0.79 تا 0.89 | 96 × 96 | 125 × 160 |
| 6 نفره (480 kg) | مسافربر | 1.17 تا 1.31 | 112 × 112 | 140 × 175 |
| 8 نفره (640 kg) | مسافربر | 1.45 تا 1.59 | 124 × 124 | 150 × 190 |
| 10 نفره (750 kg) | مسافربر | 1.75 تا 1.90 | 136 × 136 | 165 × 200 |
| 13 نفره (1000 kg) | مسافربر | 2.20 × 2.40 | 210 × 110 | 175 × 210 |
| 21 نفره (1600 kg) | مسافربر | 3.40 × 3.56 | 240 × 140 | 210 × 270 |
ابعاد استاندارد اسانسور ۴ نفره
ظرفیت استاندارد اسانسور ۴ نفره، معادل ۳۰۰ کیلوگرم می‌باشد. معمولا کاربرد این آسانسورها برای ساختمان‌هایی است که میزان رفت و آمد کمی دارند. ابعاد آسانسور هیدرولیکی ۴ نفره نیز همین مقدار بوده و باید به نحوی طراحی شود که مساحت مفید داخلی آن به ۰.۷۹ و ۰.۹ متر مربع برسد.
ابعاد کابین اسانسور 4 نفره با عرض ۹۰ سانتی‌متری و عمق ۱۰۰ سانتی‌متری و ارتفاع آن هم حدود ۲۲۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود.
ابعاد اسانسور ۶ نفره در پلان
ابعاد استاندارد آسانسور 6 نفره در پلان، حدودا ۴۵۰ کیلوگرم است. این آسانسور در اکثر آپارتمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و نسبتا کوچک می‌باشند. ابعاد آسانسور هیدرولیکی ۶ نفره نیز باید به نحوی طراحی شود که مساحت مفید آن حداقل ۱.۱۷ و حداکثر ۱.۳ متر مربع باشد.
مثلا یک کابین با عرض و عمق ۱۱۰ و ارتفاع ۲۲۰ برای این نوع آسانسور بسیار مناسب می‌باشد.
اندازه آسانسور ۸ نفره در پلان
اندازه استاندارد آسانسور 8 نفره در پلان، ۶۰۰ کیلوگرم در نظر گرفته میشود. همچنین برای ابعاد آسانسور تجاری و مسکونی 7 نفره و 8 نفره، عرض 110 سانتیمتر با عمق 140 سانتیمتر و ارتفاع 220 سانتیمتر است. همچنین برای این اندازه آسانسور، عرض چاه برای درب‌های نیمه اتوماتیک و اتوماتیک کشویی 160 سانتیمتر و برای درب اتوماتیک از وسط بازشو 180 سانتیمتر می‌باشد. اندازه چاه آسانسور برای ظرفیت ۶۰۰ کیلوگرم، عرض 80 سانتیمتر در ارتفاع 200 سانتیمتر می‌باشد.
ابعاد اسانسور 13 نفره در پلان
ظرفیت آسانسورهای تجاری یا مسکونی ۱۳ نفره، ۱۰۰۰ کیلوگرم طراحی می شوند. ابعاد کابین آسانسور 13 نفره دارای عرض 110 سانتیمتر و عمق 210 سانتیمتر و ارتفاع 220 سانتیمتر می‌باشد. ابعاد درب آسانسور 13 نفره مانند سایر آسانسورها بوده و عرض 80 سانتیمتر و ارتفاع 200 سانتیمتر در نظر گرفته میشود. عمق چاه آسانسور 13 نفره؛ 260 سانتیمتر در نظر گرفته میشود. عرض چاه نیز با توجه به نوع درب کابین تعیین میشود. عرض چاه برای درب نیمه اتوماتیک یا اتوماتیک، 160 سانتی متر می باشد و برای درب اتوماتیک از وسط بازشو، عرض چاه آسانسور 180 سانتیمتر است.
ابعاد اتاقک آسانسور
ابعاد موتورخانه آسانسور باید بگونه‌ای باشد که قابلیت دسترسی به تجهیزات داخل آن به راحتی فراهم گردد و پرسنل بتوانند برای انجام سرویس و تعمیرات آسانسور به راحتی اقدام به انجام سرویسکاری آسانسور نموده و ایمنی آن‌ها فراهم گردد.
باید ارتفاع اتاقک آسانسور جهت سرویس حداقل 2 متر باشد و در جلوی تابلو، فضای باز وجود داشته باشد.
ابعاد اتاقک موتورخانه آسانسور هیدرولیک
اندازه و ابعاد اتاقک موتورخانه آسانسور هیدرولیک نیز باید بر اساس استاندارد طراحی و اجرا شود. اندازه عرض، عمق و ارتفاع اتاقک آسانسور هیدرولیک باید 200 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
ابعاد اتاقک موتورخانه آسانسور کششی
ابعاد اتاقک آسانسور کششی خانگی با با سرعت 1 متر بر ثانیه و ظرفیت 4 نفر، باید دارای عرض 160 سانتیمتر و عمق 300 سانتیمتر و ارتفاع 200 سانتیمتر باشد. در آسانسورهای کششی 6 نفره و 8 نفره عرض اتاقک 220 سانتیمتر است. عمق آسانسور 5 نفره و 6 نفره کششی، 320 سانتیمتر و برای آسانسورهای کششی ۸ نفر، 370 سانتیمتر است. عرض اتاقک آسانسورهای ۱۳ نفره کششی، 240 سانتیمتر و عمق آن 420 سانتیمتر می باشد. ارتفاع اتاقک موتورخانه آسانسور کششی با ظرفیت ۴ تا ۱۳ نفره نیز 200 سانتیمتر می‌باشد.
ارتفاع اتاقک آسانسورهای کششی تا سرعت ۱/۶ متر بر ثانیه، برای ظرفیت ۵ تا ۱۳ نفره 200 سانتیمتر می‌باشد. عرض آسانسورهای ۵، ۶ و ۸ نفره ، 20 سانتیمتر و برای ظرفیت ۱۳ نفر، 240 سانتیمتر است.
عرض اتاق موتورخانه برای آسانسورهای کششی ۵ و ۶ نفره 230 سانتیمتر، برای آسانسورهای ۸ نفره 370 سانتیمتر و برای ظرفیت ۱۳ نفر 420 سانتیمتر می‌باشد.
عرض استاندارد آسانسورهای ۶، ۸ و ۱۳ نفره برای سرعت بالای ۲/۵ متر بر ثانیه، 280 سانتیمتر است. عمق اتاق موتورخانه آسانسورهای کششی ۸ نفره، 370 سانتیمتر و برای آسانسورهای ۱۳ نفره 420 سانتیمتر است. ارتفاع اتاقک نیز برای آسانسورهای ۶، ۸ و ۱۳ نفره 260 سانتیمتر در نظر گرفته میشود.
سوالات متداول
ابعاد آسانسور مسکونی چقدر است؟
ارتفاع آسانسورهای مسکونی نباید از 2 متر بیشتر باشد و عرض آن ها حدود 1 متر است.
ظرفیت آسانسور مسکونی چقدر است ؟
عموما ظرفیت آسانسور مسکونی در حدود 300 تا 500 کیلوگرم می باشد.
ظرفیت کابین آسانسور چیست؟
به مقدار باری که توسط آسانسور میتواند حمل شود، ظرفیت آسانسور گفته میشود که معمولا بر حسب وزن یا تعداد نفرات محاسبه میگردد.
حداقل ابعاد چاله آسانسورها چقدر است؟
حداقل اندازه و ابعاد چاله آسانسورها باید ۱۰ سانتیمتر بیشتر از ابعاد چاه آسانسور باشد.
حداقل ابعاد آسانسور ۳ نفره چقدر باید باشد؟
حداقل مساحت و ابعاد استاندارد آسانسور برای آسانسور ۳ نفره، 0.60 مترمربع باید باشد.
جمع بندی
در این مقاله مطالبی در خصوص راهنمای ابعاد آسانسور برای ساختمان ها از جمله ظرفیت ،اندازه و ابعاد کابین و چاله آسانسورها در انواع مختلف را ارائه دادیم. همچنین در صورتیکه نیاز به دریافت مشاوره و رایگان در این زمینه دارید، می‌توانید با شرکت آسانسورما در ارتباط بوده و از مشاوره رایگان در خصوص بهترین ابعاد آسانسور در تماس باشید.
